Rick Fehst í skipstjórastólnum í Berki NK. Ljósm: Sigurður Steinn Einarsson

Sjónvarpsstjarna úr amerísku þáttaröðinni „Deadliest Catch“ kynnti sér starfsemi Síldarvinnslunnar í dag. Rick Fehst var skipstjóri á bátnum Early Dawn en fyrir þá sem ekki vita snýst þáttaröðin um dramatískar veiðar á krabba í erfiðum veðurskilyrðum fyrir utan strendur Alaska. Hann er hér á landi til að undirbúa samstarf Háskólans í West-Kentucky og Háskólans á Akureyri á sviði hnattrænna hlýnunar.  

Rick vinnur hjá „Semester at Sea“ sem er námslota fyrir háskólanema þar sem kennt er um borð í skipi og fer kennsla fram að jafnaði í 100 daga á hafi úti. Semester at Sea var stofnað árið 1963 og hafa 55.000 háskólanemar útskrifast úr lotunni. Rick segist hafa kynnst hnattrænni hlýnun beint í starfi sínu en hann hefur verið 35 ár á sjó og tekið eftir miklum breytingum í hafinu. Nefnir hann að gott dæmi um áhrif hlýnunarinnar hér á landi vera aukna göngu makríls við Ísland.

Fór Rick í heimsókn í fiskiðjuver Síldarvinnslunnar en nú stendur yfir frysting á síld og makríl úr Berki NK. Kom honum á óvart hversu hátt tæknistigið væri hér á landi og hafði hann oft velt því fyrir sér hvernig svo fámenn þjóð gæti framleitt svo mikið en eftir að hafa skoðað skipaflotann og fiskvinnslur landsins væri hann farinn að skilja málið betur. 

Birtingur skartar sínu fegursta við nýja viðlegukantinn. Í bakgrunn má sjá Vilhelm Þorsteinsson EA landa í bræðslu og Börk NK sem kemur til löndunar í fiskiðjuverið. Ljósm. Sigurður Steinn Einarsson

Nú stendur yfir stækkun á Norðfjarðarhöfn þar sem unnið er að því að gera höfnina rýmri og aðgengilegri fyrir stærri skip.Í gær var svo komið að því að nýr 60 metra viðlegukantur var vígður þegar Birtingur NK lagðist upp að.  

Undanfarin ár hefur Norðfjarðarhöfn verið ein umsvifamesta höfn landsins. Síðustu ár hefur verið landað yfir 200 þúsund tonnum í höfninni. Það sem af er ári hefur verið landað 97 þúsund tonnum í Norðfjarðahöfn. Mikil verðmæti fara um höfnina og til að mynda var aflaverðmæti þess afla sem fór um höfnina í fyrra rúmir 15 milljarðar króna.

Vertíðin er komin vel af stað í Neskaupstað en Beitir NK varað ljúka löndun á 480 tonnum í fiskiðjuverið og Börkur NK er að landa 460 tonnum. Einnig er Vilhelm Þorsteinsson að landa afla sínum, um 700 tonnum, þar af 500 tonnum í frystigeymslur Síldarvinnslunnar. Barði NK er væntanlegur til löndunar á morgun með fullfermi af makríl en hann hefur verið á miðunum utan Reykjaness.

Vinnsla á makríl og síld gengur vel í fiskiðjuveri Síldarvinnslunnar. Ljósm. Hákon Viðarsson.

​Í gær kom Beitir NK með um 400 tonn af makríl og síld til Neskaupstaðar og eru þá komin 3100 tonn til fiskiðjuvers Síldarvinnslunnar á vertíðinni. Klárað var að landa 330 tonnum úr Bjarna Ólafssyni AK í gær. Vinnsla í fiskiðjuverinu hófst sl. laugardag og hefur hún gengið vel.

Skipin hafa verið að veiðum suðaustur af landinu. Þau hafalagt áherslu á að veiða makríl en fengið bæði norsk-íslenska síld og íslenska sumargotssíld sem meðafla.

Nemendahópurinn frá Norðfirði fyrir framan Jón Kjartansson. Ljósm. Sigurður Steinn Einarsson

Dagana 23. júní til 11. júlí starfaði Sjávarútvegsskóli Fjarðabyggðar en skólinn er samvinnuverkefni Austurbrúar, Vinnuskóla Fjarðabyggðar og sjávarútvegsfyrirtækjanna Eskju, Loðnuvinnslunnar og Síldarvinnslunnar. Öllum ungmennum í Fjarðabyggð sem fædd voru árið 2000 stóð til boða að sækja skólann og alls útskrifuðust 55 nemendur úr skólanum eða 85% árgangsins. Verður það að teljast afar góð þátttaka en á því tímabili sem skólinn starfaði var nokkuð um að ungmenni úr árgangnum væru í sumarleyfisferðum með fjölskyldum sínum.

Meginmarkmiðið með skólahaldinu er að auka þekkingu og skilning ungmennanna á þeirri grunnatvinnugrein sem sjávarútvegurinn er en greinin er í reynd undirstaða byggðarlaganna í Fjarðabyggð og allra byggðakjarna við sjávarsíðuna á Austurlandi. Í skólanum voru fluttir fyrirlestrar um eðli og sögu sjávarútvegs og eins vakin athygli á þeim fjölbreyttu störfum sem tengjast atvinnugreininni beint og óbeint. Til að auka skilning nemendanna á námsefninu var fjöldi fyrirtækja heimsóttur, jafnt sjávarútvegsfyrirtæki sem fyrirtæki sem þjónusta sjávarútveginn. Þá var farið um borð í fiskiskip og þær aðstæður sem sjómennirnir búa við skoðaðar.           

Nemendahópurinn frá Eskifirði og Reyðarfirði í heimsókn hjá Matís. Ljósm. Elvar Ingi Þorsteinsson

Kennt var á þremur stöðum í Fjarðabyggð; Neskaupstað, Fáskrúðsfirði og Eskifirði. Á hverjum stað var kennt í eina viku og á lokadegi kennslunnar var ferðast um sveitarfélagið, farið í heimsóknir og  efnt til uppskeruhátíðar ásamt því sem útskriftarskírteini voru afhent. Til dæmis heimsóttu allir hóparnir fiskimjölsverksmiðju Eskju á Eskifirði, botnfiskvinnslu Loðnuvinnslunnar á Fáskrúðsfirði og uppsjávarfrystihús Síldarvinnslunnar í Neskaupstað. Kom það nemendum verulega á óvart hve tæknistig vinnslustöðvanna er hátt og eins vöktu tæki og veiðibúnaður fiskiskipanna mikla athygli.           

Allir námshóparnir fóru í heimsókn í Verkmenntaskóla Austurlands þar sem skólameistari kynnti námsleiðir og sýndi kennsluaðstöðu. Vakti hann athygli nemendanna á því hve mörg störf á Austurlandi tengjast sjávarútveginum beint og óbeint. Flest iðnfyrirtæki þjóna sjávarútveginum og stór hluti vélstjóra starfar annað hvort á fiskiskipum eða hjá landvinnslum sjávarútvegsfyrirtækjanna. Meira að segja tengist afkoma hárgreiðslustofanna að verulegu leyti því hvernig sjávarútvegsfyrirtækjunum vegnar. Sjávarútvegurinn er því sannkölluð grunnatvinnugrein í austfirsku samfélagi.
  

Nemendahópurinn frá Fáskrúðsfirði og Stöðvarfirði í heimsókn í fiskimjölsverksmiðju Eskju. Ljósm. Elvar Ingi Þorsteinsson

Í Verkmenntaskólanum var einnig fjallað um þær námsgreinar á háskólastigi sem tengjast sjávarútvegi  eða geta tengst greininni. Í því samhengi var farið í heimsókn til Matís í Neskaupstað þar sem meðal annars fara fram efnamælingar á hráefni og framleiðsluafurðum sjávarútvegsfyrirtækjanna. Þar fengu nemendur að kynnast því hvernig títrað er með sýru og basa og vöktu litabreytingar eftir sýrustigi mikla lukku á meðal nemendahópanna. Þetta var svo sannarlega spennandi.
             
Ekkert fer á milli mála að námið í skólanum breytti sýn nemendanna á sjávarútveginn og opnaði augu þeirra fyrir mikilvægi þátta eins og til dæmis gæða- og markaðsmálum. Þá varð nemendum einnig  ljóst hve störf sem tengjast sjávarútvegi eru ótrúlega fjölbreytt. Að sjávarútvegi starfa sjómennirnir sem gegna ýmsum hlutverkum, starfsfólk við fiskvinnslu, iðnaðarmenn á ýmsum sviðum, fólk með menntun á sviði rannsókna, markaðsmála og fjármála svo nokkuð sé nefnt. Þá byggja aðrar atvinnugreinar í sjávarbyggðunum að miklu leyti á starfsemi sjávarútvegsfyrirtækjanna  og þeim verðmætum sem þau skapa.